Weet wie je bent!
Succesvol zijn als zelfstandig professional in het gemeentelijk domein
Iedere zelfstandig professional die werkt in het gemeentelijk domein, vraagt zich wel eens af: hoe zorg ik ervoor dat ik voldoende opdrachten krijg en dus aantrekkelijk blijf voor opdrachtgevers en potentiële opdrachtgevers? Je hebt waarschijnlijk veel ervaring en goede referenties, maar toch veroorzaakt je zoektocht naar nieuwe opdrachtgevers onrust. Als zzp’er weet je immers nooit zeker wat jou in de nabije toekomst te wachten staat. Opdracht afgerond, maar je hebt nog geen nieuwe. Of je maakt je zorgen over je inkomen: blijft dat op peil?
Als zzp’er streef je naar continuïteit. Je wilt succesvol zijn en blijven. Dat betekent: jezelf blijven ontwikkelen en jouw unieke talent en ervaring goed benutten. Zo blijf je aantrekkelijk voor je opdrachtgevers. Hoe je dat doet, hangt af van wie je bent als professional, waar je goed in bent en wat bij je past, afhankelijk van de carrièrefase waar je je in bevindt. In de afgelopen jaren hebben wij gezien en ervaren dat er veel variatie is in ‘soorten’ zzp’ers die opdrachten uitvoeren in het sociaal domein – niet toevallig ons specialisme.
In deze whitepaper beperken we ons tot 3 verschillende typen professionals, namelijk degenen die volgens ons het meeste kans op succes hebben. Waarbij je ook moet bedenken dat lang niet iedereen precies voldoet aan één omschrijving; combinaties zijn mogelijk. Bijvoorbeeld omdat je altijd als eenling werkt, maar voor een nieuwe droomopdracht verplicht bent te werken via een preferred supplier van een gemeente. Of je krijgt na verloop van tijd meer behoefte aan samenwerking in een netwerk. Dat en meer is allemaal mogelijk.
De werkwijze, eigenschappen en aanpak van elk type professional verschillen, maar er is ook een overeenkomst. Door te herkennen en te erkennen wie je bent, door je te blijven ontwikkelen, krijg en behoud je een sterke positie als zelfstandig professional. De vraag die we jou stellen is: wie ben je als professional, en wat past bij jou? Wat is jouw manier om succesvol te zijn? Deze whitepaper helpt je het antwoord te vinden.
1] De zelfstandig ondernemer pur sang, ook actief als publicist
De zelfstandig ondernemer pur sang regelt alle zaken zelf en is ook zelf verantwoordelijk voor acquisitie. Hij of zij is daarnaast ook iemand die graag publiceert over zijn of haar specialisme. Hier zien we dus iemand die overdag hard werkt bij zijn of haar opdrachtgever, en die ’s avonds of in het weekend artikelen schrijft en publiceert op LinkedIn en andere platforms, waar ze goed gelezen en gewaardeerd worden.
Deze professional wordt gezien als autoriteit op zijn of haar vakgebied, en is altijd bereid belangeloos te spreken op seminars. Ook staat hij of zij altijd klaar om een andere professional te helpen. Meestal is koude acquisitie niet nodig; een nieuwe opdracht komt naar hem of haar toe via de ‘warme hand’.
Voordelen van deze eigenschappen en aanpak:
- werk genoeg: vrijwel altijd aan de slag voor een interim-opdracht;
- voorsprong door interesse en kennis, staat bekend als autoriteit op het vakgebied;
- een warm, sterk eigen netwerk dat garant staat voor een goede naam.
Nadelen van deze eigenschappen en aanpak:
- weinig mogelijkheden voor omzetgroei (alleen eigen uren declareren);
- beperkte mogelijkheden voor vervanging, bijvoorbeeld bij ziekte.
Ideaal voor zzp’ers die:
- vakinhoudelijk op topniveau werken;
- zelfstandigheid prefereren boven andere vormen, en zich hiervan goed bewust zijn;
- plezier beleven aan publiceren om kennis te delen en ook zichzelf te blijven ontwikkelen.
In onze omgeving kennen we allemaal wel professionals die zo werken. Goed om deze zelfstandigen te kennen als je voor een uitdaging staat, want hulp is dan niet ver weg. Als je er zelf één bent, dan komen mooie opdrachten naar je toe en bepaal je zelf welke je gaat uitvoeren.
2] De professional die altijd werk heeft - via bemiddeling
Er zijn zzp’ers die al hun opdrachten krijgen via een bemiddelaar of detacheringsbureau. Dit is de zelfstandige die van begin tot eind van de opdracht keihard werkt, onder tijdsdruk en vaak ook onder interne, politieke druk die nu eenmaal een grote rol speelt in het gemeentelijk domein. Voor netwerkactiviteiten met potentiële klanten, laat staan koude acquisitie, is geen tijd. En ook geen animo, want dan gaat het
immers niet om de inhoud, is de gedachte, maar om een soort van opdringerig verkooppraatje. “Ik ben toch zeker geen autoverkoper?” is een veelgehoord argument.
Deze professional is inhoudelijk misschien minder sterk dan de professional die naam en faam bereikt door te publiceren. Maar hij of zij is wel een harde werker die focust op het bereiken van de opdrachtdoelen.
Gevolg is dat pas bijna aan het einde van de opdracht de vraag rijst: oh ja, straks is mijn opdracht afgerond, hoe kom ik aan een nieuwe klus?
Die nieuwe opdracht komt dan van een van de vele bureaus bij wie de professional staat ingeschreven, en die hem of haar inderdaad ook van werk voorzien. De stevige fee (afdracht van een percentage van het honorarium aan de bemiddelaar) en de vaak harde contractvoorwaarden neemt deze professional voor lief.
Voordelen van deze eigenschappen en aanpak:
- in hoogconjunctuur meer dan genoeg opdrachten;
- toegang tot gezellige of informatieve netwerkbijeenkomsten georganiseerd door bemiddelingsbureaus;
- veel aandacht voor de inhoud van het vak, en minder voor de zakelijke kant (acquisitie, tarief, offertes etc.).
Nadelen van deze eigenschappen en aanpak:
- in laagconjunctuur juist minder opdrachten, want eigen medewerkers van de bemiddelingsbureaus gaan dan voor;
- verplichte fee (vaak 20%) en stevige concurrentiebedingen, waar niet altijd iets tegenover staat;
- via bemiddeling werken beperkt andere mogelijkheden;
- geen specifiek, hecht partnernetwerk voor kennisdeling, ontwikkeling of samenwerking.
Ideaal voor zzp’ers die:
- graag vakinhoudelijk werken aan opdrachten met harde deadlines;
- commercieel denken en handelen liever uitbesteden aan bemiddelaars;
- startend ondernemer zijn en eerst het werkveld willen verkennen.
Ook deze professionals komen we vaak tegen. Het zijn prettige mensen om mee te werken, degelijk en betrouwbaar. Maar er ligt een gevaar op de loer: kansen om nog zelfstandiger te worden en dus meer vrijheid te hebben, worden niet altijd goed benut. Daarbij is het onze ervaring dat deze groep juist het hardste geraakt wordt bij een slechtere markt.
De conclusie is hetzelfde als bij 1 en 3: als het bij je past en je voelt je er senang bij, kan de keuze om te werken via bemiddelaars zeker bijdragen aan zakelijk succes.
3] De zzp’er die profiteert van een hecht netwerk van professionals
De zzp’er die we hier bedoelen, is ook een zelfstandig werkende professional die hard werkt, onder tijdsdruk en vaak ook onder interne, politieke druk. Maar hij of zij voegt er iets aan toe: deelname aan een hecht netwerk van professionals. Vaak is dit type professional al meerdere jaren zelfstandig en heeft hij of zij een mooi trackrecord opgebouwd. Maar na verloop van tijd ontstaat de behoefte om kennis en ervaring te delen, zónder het eigen ondernemerschap op te geven.
Kan dat? Ja, met een goed opgezet netwerk om kennis te delen, commerciële kansen te verkennen, nieuwe diensten of producten te ontwikkelen en samen te werken.
We zeggen er meteen bij dat zulke netwerken niet dik gezaaid zijn. Leuke startinitiatieven zijn er genoeg, maar de valkuil is vrijblijvendheid. Het plan uitwerken tot een heldere structuur om tot volle wasdom te komen, wordt vaak doorkruist door nieuwe opdrachten - die altijd vóór gaan. Als daarbij de structuur niet goed is, zakt het netwerk snel in.
Soms lukt het wel, met een kern van gelijkgestemde en gelijkwaardige zzp’ers die samenkomen in een duidelijke, levensvatbare constructie. Daarmee vergroot de zzp’er met het netwerk de kans op succes. Het netwerk zelf kan variëren van een los verband van mensen die af en toe samenkomen voor overleg, kennis delen en inspiratie, tot de oprichting van een eigen bureau, en alles daartussenin.
Voordelen van deze eigenschappen en aanpak:
- in hoogconjunctuur meer dan genoeg opdrachten;
- in laagconjunctuur helpen de netwerkleden elkaar met acquisitie en nieuwe opdrachten;
- het netwerk kan de aandacht richten op commercie, terwijl de leden aan het werk zijn bij opdrachtgevers;
- netwerkleden zijn elkaars sparringpartner;
- mogelijkheden tot extra inkomsten.
Nadelen van deze eigenschappen en aanpak:
- verbinding aan een merk (netwerknaam), daardoor verplicht gebruik van bijvoorbeeld naam en huisstijl;
- kosten deelname (afdracht voor ondersteuning door het netwerk);
- tijdsinvestering (voor overleg, werving nieuwe leden, etc.);
- niet alle netwerken zijn levensvatbaar.
Ideaal voor zzp’ers die:
- vakinhoudelijk willen samenwerken en kennis willen delen;
- in staat zijn nieuwe kansen te zien, ook voor netwerkpartners;
- commercieel denken en handelen lastig vinden.
Conclusie
‘‘Allereerst: er is geen ideaaltype zzp’er. Ik heb er hier 3 beschreven, die volgens mij allemaal veel kans hebben op een succesvolle carrière als zelfstandig professional in het gemeentelijk domein. De inzichten die ik hier deel, kunnen je helpen te bepalen wat bij je past, qua persoonlijkheid en ook gezien de carrièrefase waarin je je bevindt. Met andere woorden: weet wie je bent en vergroot je kansen op succes!
Ten tweede: als je je goed voelt bij de optie zelfstandig werken én deelname aan een netwerk, dan is Van Eijck & Partners wellicht een goede optie.
Van Eijck & Partners faciliteert samenwerking voor professionals die ook hechten aan zelfstandigheid. Ons uitgangspunt is dat deelname voor iedereen een win-winsituatie oplevert. Die winst zit in gezamenlijk leuke initiatieven ontplooien, sparren over werk, kennis en ervaringen uitwisselen, inspiratie en groei – in je werk en op persoonlijk vlak. Zakelijke winst zit bijvoorbeeld in goede marketing, grotere kans op interessante opdrachten en delen in de opbrengst als via jou een van de partners een nieuwe opdracht krijgt. Dat is de kracht van het netwerk!’’